[1]. الکافي، ج 1، ص 302: «او پيش از آفرينش، فقيه و عالم بوده‏ است.»

[2]. من لايحضره الفقيه، ج ‏2، ص 613، (زيارت جامعۀ‌کبيره): «خَلَقَكُمُ اللَّهُ أَنْوَاراً فَجَعَلَكُمْ بِعَرْشِهِ مُحْدِقِينَ حَتَّي مَنَّ عَلَيْنَا بِكُمْ فَجَعَلَكُمْ فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُه ... ـ خداوند شما را به‌صورت نورهايي آفريده و گرداگرد عرش خود قرار داد. تا آنگاه خدا به وجودتان بر ما منّت نهاده و شما را در خانه‌هايي مقرّر داشت كه اجازه داده بود رفعت يابند و نامش در آنها برده شود...»

[3]. ر.ک: بحار الأنوار، ج 25، ص 1 تا 36.

[4]. در الكافي، ج‏1، ص 463 به تولّد آن حضرت در سال سوّم هجري اشاره شده و در کتاب‌هاي مصباح المتهجّد، ج 2، ص 826؛ مسار الشّيعه، ص 61؛ تنها سوّم شعبان بيان شده است. علامۀ مجلسي) نيز ولادت آن حضرت در سوّم شعبان را مشهورتر مي‌دانند. [بحار‌ الأنوار، ج 44، ص 201] البته در برخی از منابع، روزهای دیگری نیز به‌عنوان ولادت ایشان، بیان شده است که عبارتند از: اواخر ربيع الاوّل سال سوّم هجري: المقنعه، ص 467؛ تهذيب ‌الاحکام، ج 6، ص 41؛ پنجم شعبان سال چهارم هجري: مناقب آل أبي طالب، ج ‏4، ص 76؛ الإرشاد، ج 2، ص 27؛ مقاتل الطالبيين، ص 84؛ نظم درر السّمطين، ص 194و...

[5]. الخرائج و الجرائح، ج ‏2، ص 844: «... فَلَمَّا أَنْ دَخَلْتُ السِّتَّةَ كُنْتُ لَا أَحْتَاجُ فِي اللَّيْلَةِ الظَّلْمَاءِ إِلَى مِصْبَاحٍ وَ جَعَلْتُ أَسْمَعُ إِذَا خَلَوْتُ بِنَفْسِي فِي مُصَلَّايَ التَّسْبِيحَ وَ التَّقْدِيسَ فِي بَطْنِي ـ. چون در ماه ششم داخل شدم، در شب‌هاى تار احتياج به چراغ نداشتم، چون به خلوت مى‏نشستم، در جاى نماز خود، صداى تسبيح و تقديس از درون شكم خود مى‏شنيدم.»

[6]. أمالي الطوسي، ص 707: «... فَأَسْأَلُكَ بِحَقِّ هَذَا الْبَيْتِ وَ مَنْ بَنَاهُ، وَ بِهَذَا الْمَوْلُودِ الَّذِي فِي أَحْشَائِي الَّذِي يُكَلِّمُنِي وَ يُؤْنِسُنِي بِحَدِيثِهِ وَ أَنَا مُوقِنَةٌ أَنَّهُ إِحْدَى آيَاتِكَ وَ دَلَائِلِكَ لَمَّا يَسَّرْتَ عَلَيَّ وِلَادَتِي ـ [فاطمه بنت اسد گفت:] خدايا از تو مي‌خواهم به حقّ اين خانه و آنکه آن را بنا کرده است و به حقّ اين فرزندي که در شکم دارم و با من حرف مي‌زند و با کلام خود، به من آرامش مي‌بخشد و من يقين دارم که او يکي از معجزات و آيات توست، درد زايمان را بر من آسان گرداني.»

[7]. أمالي ‌الصّدوق، ص593: «إِنَّ خَدِيجَةَ لَمَّا تَزَوَّجَ بِهَا رَسُولُ اللَّهِ هَجَرَتْهَا نِسْوَةُ مَكَّةَ فَكُنَّ لَا يَدْخُلْنَ عَلَيْهَا وَ لَا يُسَلِّمْنَ عَلَيْهَا ... فَلَمَّا حَمَلَتْ بِفَاطِمَةَ كَانَتْ فَاطِمَةُ(س) تُحَدِّثُهَا مِنْ بَطْنِهَا وَ تُصَبِّرُهَا ـ چون خديجه با رسول خدا(ص) ازدواج كرد، زنان مكّه از او دوري گزيدند و به ديدنش نمي‌‏رفتند و به او سلام نمي‌‏دادند و.... همين‌كه به فاطمه(س) باردار شد، فاطمه(س) با او سخن‏ مي‌‏گفت و در همان حال كه هنوز در شكم مادر بود، مادر را به‌صبر و شكيبايى سفارش مي‌‏كرد.» ر.ک: روضة‌ الواعظين، ج ‏1، ص143‌؛ دلائل الامامة، ص 77 و...

[8]. ر.ک: آل عمران، 35 تا 59؛ نساء، 171؛ مريم، 1 تا 34 و...

[9]. الإرشاد، ج ‏2، ص 127: «إِنَّ الْحَسَنَ وَ الْحُسَيْنَ شَنَفَا الْعَرْش‏ ـ همانا حسن و حسين دو گوشوارۀ عرش خدايند»؛ امالی الطوسی، ص 501: «هُمَا سَيِّدَا شَبَابِ‏ أَهْلِ‏ الْجَنَّةِ، طُوبَى لِمَنْ أَحَبَّهُمَا وَ أَبَاهُمَا وَ أُمَّهُمَا، وَ وَيْلٌ لِمَنْ حَارَبَهُمْ وَ أَبْغَضَهُمْ ـ حسن و حسین سروَر جوانان اهل بهشت‌اند، خوشا به‌حال کسی‌که آن دو و پدر و مادرشان را دوست بدارد و وای به‌حال کسی‌که ایشان را دشمن بدارد.» ر.ک مناقب آل أبي‌طالب،ج ‏4، ص 20 تا 27؛ عمدة عيون صحاح الأخبار، ص 395 تا 407؛ كشف ‌الغمّة، ج ‏1، ص 489؛ مقتل الحسين(ع) (الخوارزمي)، ج ‏1، ص 133؛ ينابيع المودّة، ج ‏2، ص 200 تا 210.

[10]. بحار الأنوار، ج 36، ص 307: «يَا حُسَيْنُ يَخْرُجُ مِنْ صُلْبِكَ تِسْعَةُ أَئِمَّةٍ مِنْهُمْ مَهْدِيُّ هَذِهِ الْأُمَّةِ فَإِذَا اسْتُشْهِدَ أَبُوكَ فَالْحَسَنُ بَعْدَهُ فَإِذَا سُمَّ الْحَسَنُ فَأَنْتَ فَإِذَا اسْتُشْهِدْتَ فَعَلِيٌّ ابْنُكَ فَإِذَا مَضَى عَلِيٌّ فَمُحَمَّدٌ ابْنُهُ فَإِذَا مَضَى مُحَمَّدٌ فَجَعْفَرٌ ابْنُهُ فَإِذَا مَضَى جَعْفَرٌ فَمُوسَى ابْنُهُ فَإِذَا مَضَى مُوسَى فَعَلِيٌّ ابْنُهُ فَإِذَا مَضَى عَلِيٌّ فَمُحَمَّدٌ ابْنُهُ فَإِذَا مَضَى مُحَمَّدٌ فَعَلِيٌّ ابْنُهُ فَإِذَا مَضَى عَلِيٌّ فَالْحَسَنُ ابْنُهُ ثُمَّ الْحُجَّةُ بَعْدَ الْحَسَنِ يَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً ـ يا حسين! از نسل تو نُه امام هستند كه مهدى اين امّت نيز از ايشان است، هنگامى‌كه پدرت شهيد شد حسن، و هنگامى‌كه حسن مسموم شد، تو و بعد از شهادت تو فرزندت على، و هنگامى‌كه على از دنيا رفت فرزندش محمّد، و هنگامى‌كه محمّد از دنيا رفت فرزندش جعفر، و هنگامى‌كه جعفر از دنيا رفت فرزندش موسى، و هنگامى‌كه موسى از دنيا رفت فرزندش على، و هنگامى‌كه على از دنيا رفت فرزندش محمد، و هنگامى‌كه محمّد از دنيا رفت فرزندش على، و هنگامى‌كه على از دنيا رفت فرزندش حسن، و سپس حجّت زمين را از عدل پر مى‏كند، همان‌گونه كه از ظلم پر شده است‏.» همچنین ر.ک: كمال الدين و تمام النعمة، ج‏1، ص 256 تا 271.

[11]. کامل الزّيارات، ص 66: «إِنَّ الْحُسَيْنَ بْنَ عَلِيٍّ(ع) لَمَّا وُلِدَ أَمَرَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ جَبْرَئِيلَ(ع) أَنْ يَهْبِطَ فِي أَلْفٍ مِنَ الْمَلَائِكَةِ فَيُهَنِّئَ رَسُولَ اللَّهِ(ص) مِنَ اللَّهِ وَ مِنْ جَبْرَئِيلَ(ع) قَالَ وَ كَانَ مَهْبِطُ جَبْرَئِيلَ(ع) عَلَى جَزِيرَةٍ فِي الْبَحْرِ فِيهَا مَلَكٌ يُقَالُ‏ لَهُ‏ فُطْرُسُ‏ كَانَ مِنَ الْحَمَلَةِ فَبُعِثَ فِي شَيْ‏ءٍ فَأَبْطَأَ فِيهِ فَكُسِرَ جَنَاحُهُ وَ أُلْقِيَ فِي تِلْكَ الْجَزِيرَةِ يَعْبُدُ اللَّهَ فِيهَا سِتَّمِائَةِ عَامٍ حَتَّى وُلِدَ الْحُسَيْنُ(ع) فَقَالَ الْمَلَكُ لِجَبْرَئِيلَ(ع) أَيْنَ تُرِيدُ؟ قَالَ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى أَنْعَمَ عَلَى مُحَمَّدٍ(ص) بِنِعْمَةٍ فَبُعِثْتُ أُهَنِّئُهُ مِنَ اللَّهِ وَ مِنِّي فَقَالَ يَا جَبْرَئِيلُ احْمِلْنِي مَعَكَ لَعَلَّ مُحَمَّداً(ص) يَدْعُو اللَّهَ لِي قَالَ فَحَمَلَهُ فَلَمَّا دَخَلَ جَبْرَئِيلُ عَلَى النَّبِيِّ(ص) وَ هَنَّأَهُ مِنَ اللَّهِ وَ هَنَّأَهُ مِنْهُ وَ أَخْبَرَهُ بِحَالِ فُطْرُسَ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص) يَا جَبْرَئِيلُ أَدْخِلْهُ فَلَمَّا أَدْخَلَهُ أَخْبَرَ فُطْرُسُ النَّبِيَّ(ص) بِحَالِهِ فَدَعَا لَهُ النَّبِيُّ(ص) وَ قَالَ لَهُ تَمَسَّحْ بِهَذَا الْمَوْلُودِ وَ عُدْ إِلَى مَكَانِكَ قَالَ فَتَمَسَّحَ فُطْرُسُ بِالْحُسَيْنِ(ع) وَ ارْتَفَعَ وَ قَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ(ص) أَمَا إِنَّ أُمَّتَكَ سَتَقْتُلُهُ وَ لَهُ عَلَيَّ مُكَافَاةُ أَنْ لَا يَزُورَهُ زَائِرٌ إِلَّا بَلَّغْتُهُ عَنْهُ وَ لَا يُسَلِّمَ عَلَيْهِ مُسَلِّمٌ إِلَّا بَلَّغْتُهُ سَلَامَهُ وَ لَا يُصَلِّيَ عَلَيْهِ مُصَلٍّ إِلَّا بَلَّغْتُهُ عَلَيْهِ صَلَاتَهُ قَالَ ثُمَّ ارْتَفَعَ ـ هنگامى‌كه حسين بن على(ع) متولّد شدند، حق تعالى به جبرئيل امر فرمود كه در ضمن هزار فرشتۀ ديگر به زمين فرود آيد و به رسول خدا(ص) تهنيت بگويد. محلّ فرود آمدن جبرئيل جزيره‏اى بود که در آن، فرشته‏اى به‌نام فطرس مى‏زيست كه از حملۀ عرش محسوب مى‏شد و خداوند او را بر انجام كارى مبعوث نمود و چون وى در به‌جاآوردن آن سستى کرد، بالش شكسته شد و در آن جزيره افتاد. او مدّت   E Fششصدسال خداوند را عبادت مى‏كرد تا امام حسين(ع) متولّد شدند. فطرس به‏ جبرئيل گفت: ارادۀ كجا دارى؟ جبرئيل فرمود: خداوند متعال بر حضرت محمّد(ص) نعمتى عنايت فرموده و مرا براى گفتن تهنيت از جانب خودش و خودم به نزد آن حضرت فرستاده است. فطرس گفت: مرا نیز با خودت ببر، شايد پیامبر خدا(ص) براى من دعا فرمايد.

جبرئيل فطرس را با خود برد و هنگامى كه به مكان رسول خدا(ص) رسيد، فطرس را بيرون گذارد و خودش محضر مبارك آن حضرت مشرّف گرديد و پس از ابلاغ تهنیت الهی، حال فطرس را گزارش داد. پیامبر اکرم(ص) فرمودند: اى جبرئيل او را داخل كن. جبرئيل او را داخل نمود و وى حال خود را براى آن جناب بازگو نمود. پيامبر اکرم(ص) برايش دعا کرده و فرمودند: بال شكستۀ خودت را به اين مولود بكش و به‌جاى خودت برگرد.

فطرس بال شكسته‏اش را به امام حسين(ع) كشيد و سالم شد. سپس، از واقعۀ شهادت امام حسین(ع) به پیامبر اکرم(ص) خبر داد و گفت: در مقابل حقّى كه اين مولود بر من دارد، ملتزم هستم هر زائرى كه او را زيارت كند، زيارتش را به آن حضرت برسانم؛ هر سلام‏كننده‏اى كه سلام كند، سلامش را به محضرش ابلاغ نمایم؛ هر كسى‌ كه به ایشان تهنيت گويد، آن‌ را به‌حضورش عرضه کنم؛ اين مطلب را گفت و به آسمان پرواز كرد.» همچنين ر.ک: بصائر الدّرجات، ص 68؛ رجال الكشي، ص 583؛ دلائل الامامه، ص 190؛ إثبات الوصيّة، ص 164؛ الخرائج و الجرائح، ج ‏1، ص 252؛ بشارة المصطفی، ص 219؛ روضة الواعظين، ج ‏1، ص 356؛ بحار الأنوار، ج 43، ص 243 و...